डॉ बाबासाहेब आंबेडकर यांचे नातू प्रकाश आंबेडकर यांचा जीवन परिचय
 |
| डॉ बाबासाहेब आंबेडकर यांचे नातू प्रकाश |
प्रकाश यशवंत आंबेडकर हे भारतीय राजकारणी, सामाजिक कार्यकर्ते, लेखक आणि वकील आहेत. ते संविधान निर्माता डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर यांचे नातू आहेत . त्यांनी 2019 मध्ये स्थापन केलेल्या वंचित बहुजन आघाडी या राजकीय पक्षाचे ते अध्यक्ष आहेत . ते तीन वेळा खासदार म्हणून निवडून आलेले आहेत. भारताच्या 12व्या आणि 13व्या लोकसभेत ते अकोला मतदारसंघाचे सदस्य होते. त्यांनी भारतीय संसदेच्या दोन्ही सभागृहात काम केले आहे. त्यांना बाळासाहेब आंबेडकर या नावानेही ओळखले जाते. प्रकाश आंबेडकर हे राजकीय जीवनात सक्रिय आहेत.
प्रकाश आंबेडकर यांचा जन्म 10 मे 1954 रोजी मुंबई येथे झाला. बाबासाहेब आंबेडकर आणि रमाबाई आंबेडकर यांचे ते ज्येष्ठ नातू आहेत . त्यांना बाबासाहेबांनी 'प्रकाश' हे नाव दिल्याचे सांगितले जाते. प्रकाश आंबेडकर यांच्या वडिलांचे नाव यशवंत आंबेडकर (भैय्यासाहेब) आणि आईचे नाव मीरा आहे. 1977 मध्ये त्यांचे वडील मरण पावले, त्यांची आई अजूनही जिवंत आहे. प्रकाश आंबेडकर हे बौद्ध धर्माचे अनुयायी आहेत, कारण त्यांच्या आजोबांनी 1956 मध्ये त्यांच्या कुटुंबासह बौद्ध धर्म स्वीकारला . त्याना दोन धाकटे भाऊ, भीमराव आणि आनंदराज आणि एक बहीण, रमा, ज्याचे लग्न आनंद तेलतुंबडे यांच्याशी झाले. प्रकाश आंबेडकर यांचे 1993 मध्ये अंजली मायदेव यांच्याशी लग्न झाले, त्यांना सुजात हा मुलगा आहे .
प्रारंभिक जीवन आणि शिक्षण
1972 मध्ये प्रकाश आंबेडकर यांनी मुंबईच्या सेंट स्टॅनिस्लॉस हायस्कूलमधून उच्च माध्यमिक शिक्षण पूर्ण केले. 1978 मध्ये, त्यांनी सिद्धार्थ कॉलेज ऑफ आर्ट्समधून बॅचलर ऑफ आर्ट्स (बीए) पदवी प्राप्त केली आणि 1981 मध्ये त्यांनी मुंबईच्या सिद्धार्थ कॉलेज ऑफ लॉमधून बॅचलर ऑफ लॉ (LLB) पदवी प्राप्त केली.
राजकीय कारकीर्द
4 जुलै 1994 रोजी प्रकाश आंबेडकर यांनी भारिप बहुजन महासंघ या राजकीय पक्षाची स्थापना केली . हा पक्ष त्यांच्या महापरिनिर्वाणानंतर त्यांचे आजोबा डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर यांच्या सूचनेवरून स्थापन झालेल्या " रिपब्लिकन पार्टी ऑफ इंडिया " या राजकीय पक्षातील अनेक गटांपैकी एक होता . भारिप बहुजन महासंघाच्या माध्यमातून प्रकाश आंबेडकर यांनी भारतीय राष्ट्रीय काँग्रेस, शिवसेना आणि भारतीय जनता पक्ष या प्रस्थापित राजकीय पक्षांकडून अकोला नगरपालिका निवडणूक लढवली आणि विजयी झाले. प्रकाश आंबेडकरांनी आणलेल्या नवीन सोशल इंजिनीअरिंगच्या माध्यमातून यश मिळवले, जे नंतर "अकोला पॅटर्न" म्हणून ओळखले गेले. 1995 नंतर पक्षाचा विस्तार सुरूच राहिला आणि काही दलितेतर पक्ष आणि संघटना भारिप बहुजन महासंघात सामील झाल्या.
ते भारतीय संसदेचे सदस्यही राहिले आहेत. प्रकाश आंबेडकर 1990-1996 दरम्यान राज्यसभेचे सदस्य होते. ते 1998 मध्ये अकोला लोकसभा मतदारसंघातून 12 व्या लोकसभा निवडणुकीत रिपब्लिकन पार्टी ऑफ इंडियाचे उमेदवार म्हणून निवडून आले. 13व्या लोकसभा निवडणुकीसाठी भारिप बहुजन महासंघाचे उमेदवार म्हणून 1999 मध्ये त्याच मतदारसंघातून ते दुसऱ्यांदा निवडून आले आणि 2004 पर्यंत ते लोकसभेचे सदस्य राहिले. अशा प्रकारे प्रकाश आंबेडकर भारतीय संसदेच्या दोन्ही सभागृहांचे सदस्य राहिले.
आंबेडकरांनी एकीकडे दलितांचे पुनर्गठन करण्याचे धोरण स्वीकारले आणि दुसरीकडे दलितांबद्दल सहानुभूती असलेल्या विरोधी पक्षांशी युती करण्यासाठी मध्यम मार्गाचा अवलंब केला. त्यांच्या पाठिंब्यानेच त्यांनी दोन वेळा बिगर राखीव मतदारसंघातून लोकसभा निवडणूक लढवली. या निवडणुकांमध्ये त्यांना यश आले नसले तरी दोन्ही मतदारसंघात त्यांनी मोठ्या प्रमाणात मताधिक्य मिळवले.
त्यांच्या मागण्यांसाठी आरपीआय (रिपब्लिकन पार्टी ऑफ इंडिया) ने नाशिक ते मुंबई असा मोर्चा काढला, ज्यातील प्रमुख मागणी म्हणजे त्यांच्या दलित शेतकर्‍यांना वतन जमीन हस्तांतरित करणे. (ब्रिटिश राजवटीच्या आधी आणि नंतर, काही जमिनी लोकांना त्यांनी सरकार किंवा समाजाला किंवा दोन्हीसाठी दिलेल्या सेवांसाठी दिल्या होत्या. या जमिनींना स्थानिक कायद्यात "वतन भूमी" असेही म्हणतात आणि महाराष्ट्रात अनेक वतन आहेत. 1950 च्या दरम्यान रद्द करण्यात आल्या. आणि 1960.) या मोर्चाला प्रतिसाद म्हणून सरकारने प्रकाश आंबेडकर सदस्य म्हणून एक समिती नेमली.
आरपीआयला सर्वात मोठे यश 1988 मध्ये मिळाले जेव्हा प्रकाश आंबेडकर यांनी इतर दलित संघटनांसह मुंबईत मोठ्या प्रमाणात निदर्शने केली. निमित्त होते डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर यांच्या लेखनाच्या अधिकृत प्रकाशनातून " रिडल्स ऑफ हिंदूइझम " या ग्रंथाचा काही भाग काढून टाकण्याच्या हालचालींबाबत . या पुस्तकातील काही भाग काढून टाकण्याच्या बाबासाहेबांच्या कृतीला शिवसेनेने पाठिंबा दिला होता, जी यावेळी हिंदू राजकीय संघटना म्हणून उदयास येत होती. यासाठी सर्व दलित आणि बौद्ध संघटनांना एकत्र आणण्यासाठी प्रकाश आंबेडकर यांनी आंबेडकर विचार वर्धक समिती (AVSS) स्थापन केली.
5 फेब्रुवारी 1988 रोजी प्रकाश आंबेडकर, आर.एस. गवई आणि इतरांच्या नेतृत्वाखाली दलितांनी एक प्रचंड शक्तीप्रदर्शन केले, ज्यामध्ये महाराष्ट्र आणि गुजरात आणि इतर राज्यांच्या विविध भागातून बी.आर. आंबेडकरांचे दीड लाखांहून अधिक अनुयायी आले. मुंबई शहर होते. तोपर्यंतचा हा सर्वात मोठा मोर्चा होता. मुंबईतील दलितांच्या प्रचंड निदर्शनानंतर काही दिवसांतच, शिवसेना, मराठा महासंघाच्या विविध गटांच्या प्रतिनिधींसह महाराष्ट्र राज्याच्या मुख्यमंत्र्यांनी 10 फेब्रुवारी रोजी बोलावलेल्या बैठकीत 'रिडल्स इन हिंदूइझम' या विषयावर चर्चा करण्यात आली. आणि रिपब्लिकन पार्टी ऑफ इंडिया, आणि दलित पँथर्स निश्चित. आंबेडकरांच्या कामांच्या चौथ्या खंडातील संबंधित परिशिष्ट कायम ठेवण्यात येईल, असे बैठकीत मान्य करण्यात आले; स्पष्ट करण्यासाठी फक्त एक ओळ जोडली जाईल की "हिंदू देवतांवर बीआर आंबेडकरांच्या टिप्पण्यांशी महाराष्ट्र सरकार सहमत किंवा असहमत नाही".
1 जानेवारी 1818 रोजी झालेल्या कोरेगावच्या लढाईत लढलेल्या महार सैनिकांच्या स्मरणार्थ , त्यांचे वंशज (बौद्ध) दरवर्षी 1 जानेवारी रोजी कोरेगाव भीमाला भेट देतात. या लढाईच्या 200 व्या वर्धापन दिनानिमित्त, 1 जानेवारी 2018 रोजी, बौद्ध तसेच काही हिंदू दलित, ओबीसी आणि शीख यांनी महाराष्ट्रातील पुणे जिल्ह्यातील कोरेगाव भीमा येथे 'जयस्तंभ' (विजय स्तंभ) ला भेट दिली. मात्र तेथे धर्मांध हिंदूंनी बौद्ध आणि दलितांवर हल्ले केले, त्यांच्यावर दगडफेक केली आणि त्यांच्या वाहनांचेही नुकसान केले. (इंग्रजी विकिपीडियावर 1 जानेवारी 2018 रोजी हिंदुत्ववादी लोकांच्या हल्ल्याचा उल्लेख तुम्हाला आढळणार नाही; कारण तिथे फक्त कट्टर हिंदू लोकच विकिपीडियन राहतात.) प्रकाश आंबेडकर चरित्र
प्रकाश आंबेडकर यांनी संभाजी भिडे आणि मिलिंद एकबोटे यांच्यावर या हल्लेखोर हिंदुत्ववाद्यांची दिशाभूल केल्याचा आरोप केला असून या हल्ल्याची पोलिस चौकशी करून दोघांवर कठोर कारवाई करण्याची मागणीही केली आहे. मात्र महाराष्ट्र सरकार आणि राज्य पोलिसांनी दोषींवर कोणतीही कारवाई केली नाही. म्हणून 3 जानेवारी 2018 रोजी त्यांनी (प्रकाश आंबेडकर) महाराष्ट्रातील जनतेला " महाराष्ट्र बंद " पाळण्याची हाक दिली. महाराष्ट्र बंदच्या या आवाहनाला जनतेचा उदंड प्रतिसाद मिळाला आणि बंद यशस्वी झाला. मुंबईसह संपूर्ण महाराष्ट्रात बंद पाळण्यात आला. प्रकाश आंबेडकरांच्या म्हणण्यानुसार, 50% पेक्षा जास्त महाराष्ट्रीयन बंदमध्ये सहभागी झाले होते. या बंदमध्ये महाराष्ट्र राज्यातील आंबेडकरी, बौद्ध, हिंदू दलित आणि ओबीसी लोक सहभागी झाले होते. (पूर्वी फक्त शिवसेनेचे बाळ ठाकरे असे मानले जात होतेमुंबई बंद करण्याची ताकद होती.) त्यानंतर प्रकाश आंबेडकरांची राजकीय ताकद वाढली. ते आंबेडकरी आणि बहुजन समाजाच्या केंद्रस्थानी आले. विशेषत: तरुण वर्ग त्याचे समर्थक बनले.
प्रकाश आंबेडकर यांनी 20 मार्च 2018 रोजी वंचित बहुजन आघाडी हा नवीन राजकीय पक्ष सुरू केला, ज्याची विचारधारा प्रामुख्याने संविधानवाद, आंबेडकरवाद, धर्मनिरपेक्षता, समाजवाद आणि पुरोगामीवाद यावर जोर देते. वंचित बहुजन आघाडीने महाराष्ट्रात 2019 च्या लोकसभा निवडणुकीपूर्वी राजकीय पक्षाची नोंदणी केली होती. याला सुमारे 100 लहान राजकीय पक्ष आणि सामाजिक संघटनांचा पाठिंबा आहे. आताही ते वंचित बहुजन आघाडीचे अध्यक्ष आहेत.
14 मार्च 2019 रोजी प्रकाश आंबेडकर यांनी भारिप बहुजन महासंघ वंचित बहुजन आघाडीत विलीन होणार असल्याची घोषणा केली आहे. त्यांनी नमूद केले की भारिप-बहुजन महासंघाच्या यशातून सामाजिक अभियांत्रिकीचा 'अकोला पॅटर्न' असूनही, 'भारिप' (आरपीआय = रिपब्लिकन पार्टी ऑफ इंडिया) या संज्ञेने पक्षाचा विस्तार (बौद्ध आणि दलितांमध्ये) मर्यादित केला होता. ते पुढे म्हणाले की, 2019 च्या लोकसभा निवडणुकीनंतर भारिप-बहुजन महासंघ वंचित बहुजन आघाडीत विलीन होईल, कारण वंचित बहुजन आघाडी व्यापक अर्थाने मान्य आहे. 24 मार्च 2019 रोजी, भारतीय निवडणूक आयोगाने वंचित बहुजन आघाडीला नोंदणीकृत 'राजकीय पक्ष' म्हणून मान्यता दिली. 'वंचित बहुजन आघाडी' म्हणजे "वंचित आणि बहुजनांची युती".
आंबेडकर यांनी 2019 च्या लोकसभा निवडणुकीत अकोला आणि सोलापूर या दोन्ही ठिकाणी निवडणूक लढवली आणि दोन्ही ठिकाणी त्यांचा पराभव झाला.
राजरत्न आंबेडकर हे प्रकाश आंबेडकर यांचे कोण?(राजरत्न आंबेडकर यांची संपूर्ण माहिती वाचण्यासाठी येथे क्लिक करा)
राजरत्न अशोक आंबेडकर हे भारतीय सामाजिक आणि धार्मिक कार्यकर्ते आहेत आणि डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर यांचे पणतू आहेत . त्यांचा जन्म 8 डिसेंबर 1982 रोजी झाला. डॉ. आंबेडकरांनी स्थापन केलेल्या 'भारतीय बौद्ध महासभे'चे ते सध्या राष्ट्रीय अध्यक्ष आहेत आणि या माध्यमातून ते भारतात आंबेडकरवाद आणि बौद्ध धर्माच्या प्रचार आणि प्रसारासाठी कार्यरत आहेत. दरसाल राजरत्न आंबेडकर हे डॉ. बाबासाहेब आंबेडकरांचे थोरले बंधू आनंदराव यांचे पणतू (नातू) आणि मुकुंदराव आंबेडकर (बाबासाहेबांचे पुतणे) यांचे नातू (नातू) आहेत. त्यामुळे प्रकाश आंबेडकर हे राजरत्न आंबेडकर यांचे काका आहेत.
*आम्ही दिलेली माहिती आवडली असेल तर नक्की शेअर करा जय भीम 💙🙏
