भारतरत्न बोधिसत्व डॉ बाबासाहेब आंबेडकर यांनी दिलेल्या 22 प्रतिज्ञा
महाराष्ट्रातील नागपुर येथे दिनांक 14 ऑक्टोबर 1956 रोजी हिंदू धर्म सोडून बौद्ध धर्म स्वीकारल्यानंतर डॉ. बाबासाहेब आंबेडकरांनी त्यांच्या अनुयायांना 22 प्रतिज्ञा सांगितल्या. हिंदू धर्मात राहिल्याने कोणाचीही प्रगती होणार नाही हे त्यांना माहीत होते. त्या धर्मात मुलभूत तत्वांची खोली नसते. काहींसाठी, हिंदू धर्माची उतरंड नफा आणते; हे वरिष्ठ वर्ग आणि जातींसाठी खरे आहे. पण इतरांचे काय? जर ब्राह्मण स्त्रीने मुलाला जन्म दिला, तर तिची दृष्टी उच्च न्यायालयाच्या कोणत्याही न्यायाधीशाच्या जागेवर असते जी रिक्त पडू शकते. खालच्या जातीतील सफाई कामगार महिलेला अंथरुणावर आणले तर तिची दृष्टी सफाई कामगाराच्या जागेकडे वळते. अशी विचित्र व्यवस्था हिंदू धर्मीय वर्ग व्यवस्थेने केली आहे. या प्रणालीतून काय सुधारणा होऊ शकतात? प्रगती फक्त बौद्ध धर्मातच होऊ शकते.
सुपरहीट मराठी भीम गीतांचे Lyrics साठी येथे क्लिक करा!
डॉ.बाबासाहेब आंबेडकरांचा बुद्धाच्या समतेच्या संदेशावर ठाम विश्वास होता. बौद्ध धर्मात 75% भिक्खू ब्राह्मण होते; 25% शुद्र आणि इतर होते. पण भगवान म्हणाले, “हे भिक्खूंनो, तुम्ही वेगवेगळ्या देशांतून आणि जातींतून आला आहात. नद्या आपापल्या देशात स्वतंत्रपणे वाहतात, परंतु जेव्हा त्या समुद्रात येतात तेव्हा वेगळे राहत नाहीत. ते एकच बनतात. भिक्षूंचा बौद्ध बंधुत्व समुद्रासारखा आहे. या संघात सर्व समान आहेत. दोन्ही समुद्रात विलीन झाल्यानंतर गंगेचे पाणी महंदीच्या पाण्यातून कळणे अशक्य आहे. अशा प्रकारे, बौद्ध संघात आल्यानंतर तुमची जात जाते, आणि सर्व लोक समान असतात. फक्त एकच महापुरुष समतेबद्दल बोलला आणि तो महापुरुष म्हणजे भगवान बुद्ध.
हेही पाहा: बौध्द धम्माचा इतिहास काय आहे ?
भगवान बुद्धांनी सांगितलेली तत्त्वे अमर आहेत. परंतु बुद्धाने मात्र यासाठी दावा केला नाही. तरीही हा धर्म ईश्वराचा आहे असा दावा बुद्धाने केला नाही. काळानुसार बदल करण्याची संधी आहे. बुद्ध म्हणाले, "माझे वडील एक सामान्य पुरुष होते, माझी आई एक सामान्य स्त्री होती. तुम्हाला धर्म हवा असेल तर हा धर्म घ्यावा. जर हा धर्म तुमच्या मनाला अनुकूल असेल तर तो स्वीकारा.” एवढी उदारता आणि मोकळेपणा इतर कोणत्याही धर्मात आढळत नाही.
इतर धर्मांमध्ये, बदल होणार नाही, कारण ते धर्म मनुष्य आणि देव यांच्यातील नातेसंबंध सांगतात. इतर धर्म म्हणतात की देवाने जग निर्माण केले. देवाने आकाश, वारा, चंद्र, सर्व काही निर्माण केले. देवाने आपल्यासाठी काहीही शिल्लक ठेवले नाही. म्हणून आपण देवाची पूजा करावी. ख्रिश्चन धर्मानुसार, मृत्यूनंतर, न्यायाचा दिवस असतो आणि सर्व काही त्या न्यायावर अवलंबून असते. बौद्ध धर्मात देव आणि आत्म्याला स्थान नाही. भगवान बुद्ध म्हणाले जगात सर्वत्र दुःख आहे. 90% टक्के मानवजात दु:खाने त्रस्त आहे. दुःखी मानवजातीला दु:खापासून मुक्त व्हावे - हे बौद्ध धर्माचे मूळ कार्य आहे.
अशाप्रकारे 22 प्रतिज्ञा सांगून डॉ. बाबासाहेब आंबेडकरांनी वैश्य, क्षत्रिय आणि ब्राह्मणांचे ओझे कमी केले. या व्रतांद्वारे सर्व शंका-कुशंका दूर होतात आणि त्यांना पूर्ण ज्ञानाच्या टप्प्यावर नेण्यास मदत होते.
डॉ बाबासाहेब आंबेडकर यांचे Original व्हिडिओ पाहण्यासाठी क्लिक करा
डॉ बाबासाहेब आंबेडकरांनी सांगितलेल्या 22 प्रतिज्ञा मराठी मध्ये
- मी ब्रह्मा, विष्णु, महेश यांना देव मानणार नाही किंवा त्यांची उपासना करणार नाही.
- राम व कृष्ण यांना देव मानणार नाही किंवा त्यांची उपासना करणार नाही.
- मी गौरी-गणपती इत्यादी हिंदू धर्मातील कोणत्याही देव-देवतेस मानणार नाही किंवा त्यांची उपासना करणार नाही.
- देवाने अवतार घेतले, यावर माझा विश्वास नाही.
- गौतम बुद्ध हा विष्णुचा अवतार होय, हा खोटा आणि खोडसळ प्रचार होय असे मी मानतो.
- मी श्राद्धपक्ष करणार नाही; पिंडदान करणार नाही.
- मी बौद्ध धम्माच्या विरुद्ध विसंगत असे कोणतेही आचरण करणार नाही.
- मी कोणतेही क्रियाकर्म ब्राह्मणाचे हातून करवून घेणार नाही.
- सर्व मनुष्यमात्र समान आहेत असे मी मानतो.
- मी समता स्थापन करण्याचा प्रयत्न करीन.
- मी तथागत बुद्धाने सांगितलेल्या अष्टांग मार्गाचा अवलंब करीन.
- तथागताने सांगितलेल्या दहा पारमिता मी पाळीन.
- मी सर्व प्राणिमात्रावर दया करीन, त्यांचे लालन पालन करीन.
- मी चोरी करणार नाही.
- मी व्याभिचार करणार नाही.
- मी खोटे बोलणार नाही.
- मी दारू पिणार नाही.
- ज्ञान (प्रज्ञा), शील, करुणा या बौद्ध धम्माच्या तीन तत्वांची सांगड घालून मी माझे जीवन व्यतीत करीन.
- माझ्या जुन्या, मनुष्यमात्राच्या उत्कर्षाला हानिकारक असणार्‍या व मनुष्यमात्राला असमान व नीच मानणार्‍या हिंदू धर्माचा मी त्याग करतो व बौद्ध धम्माचा स्वीकार करतो.
- तोच सद्धम्म आहे अशी माझी खात्री पटलेली आहे.
- आज माझा नवा जन्म होत आहे असे मी मानतो.
- इतःपर मी बुद्धांच्या शिकवणुकी प्रमाणे वागेन अशी प्रतिज्ञा करतो.
डॉ बाबासाहेब आंबेडकरांनी सांगितलेल्या 22 प्रतिज्ञा हिंदी
- मैं ब्रह्मा, विष्णु और महेश में कोई विश्वास नहीं करूँगा और न ही मैं उनकी पूजा करूँगा |
- मैं राम और कृष्ण, जो भगवान के अवतार माने जाते हैं, में कोई आस्था नहीं रखूँगा और न ही मैं उनकी पूजा करूँगा |
- मैं गौरी, गणपति और हिन्दुओं के अन्य देवी-देवताओं में आस्था नहीं रखूँगा और न ही मैं उनकी पूजा करूँगा |
- मैं भगवान के अवतार में विश्वास नहीं करता हूँ |
- मैं यह नहीं मानता और न कभी मानूंगा कि भगवान बुद्ध विष्णु के अवतार थे | मैं इसे पागलपन और झूठा प्रचार-प्रसार मानता हूँ |
- मैं श्रद्धा (श्राद्ध) में भाग नहीं लूँगा और न ही पिंड-दान दूँगा |
- मैं बुद्ध के सिद्धांतों और उपदेशों का उल्लंघन करने वाले तरीके से कार्य नहीं करूँगा |
- मैं ब्राह्मणों द्वारा निष्पादित होने वाले किसी भी समारोह को स्वीकार नहीं करूँगा |
- मैं मनुष्य की समानता में विश्वास करता हूँ |
- मैं समानता स्थापित करने का प्रयास करूँगा |
- मैं बुद्ध के आष्टांगिक मार्ग का अनुशरण करूँगा |
- मैं बुद्ध द्वारा निर्धारित परमितों का पालन करूँगा |
- मैं सभी जीवित प्राणियों के प्रति दया और प्यार भरी दयालुता रखूँगा तथा उनकी रक्षा करूँगा |
- मैं चोरी नहीं करूँगा |
- मैं झूठ नहीं बोलूँगा |
- मैं कामुक पापों को नहीं करूँगा |
- मैं शराब, ड्रग्स जैसे मादक पदार्थों का सेवन नहीं करूँगा |
- मैं महान आष्टांगिक मार्ग के पालन का प्रयास करूँगा एवं सहानुभूति और प्यार भरी दयालुता का दैनिक जीवन में अभ्यास करूँगा |
- मैं हिंदू धर्म का त्याग करता हूँ जो मानवता के लिए हानिकारक है और उन्नति और मानवता के विकास में बाधक है क्योंकि यह असमानता पर आधारित है, और स्व-धर्मं के रूप में बौद्ध धर्म को अपनाता हूँ |
- मैं दृढ़ता के साथ यह विश्वास करता हूँ की बुद्ध का धम्म ही सच्चा धर्म है |
- मुझे विश्वास है कि मैं फिर से जन्म ले रहा हूँ (इस धर्म परिवर्तन के द्वारा) |
- मैं गंभीरता एवं दृढ़ता के साथ घोषित करता हूँ कि मैं इसके (धर्म परिवर्तन के) बाद अपने जीवन का बुद्ध के सिद्धांतों व शिक्षाओं एवं उनके धम्म के अनुसार मार्गदर्शन करूँगा |
डॉ.बाबासाहेब आंबेडकरांनी सांगितलेल्या 22 प्रतिज्ञा English
- I shall have no faith in Brahma, Vishnu and Mahesh nor shall I worship them.
- I shall have no faith in Rama and Krishna who are believed to be incarnation of God nor shall I worship them.
- I shall have no faith in ‘Gauri’, Ganapati and other gods and goddesses of Hindus nor shall I worship them.
- I do not believe in the incarnation of God.
- I do not and shall not believe that Lord Buddha was the incarnation of Vishnu. I believe this to be sheer madness and false propaganda.
- I shall not perform ‘Shraddha’ nor shall I give ‘pind-dan’.
- I shall not act in a manner violating the principles and teachings of the Buddha.
- I shall not allow any ceremonies to be performed by Brahmins.
- I shall believe in the equality of man.
- I shall endeavour to establish equality.
- I shall follow the ‘noble eightfold path’ of the Buddha.
- I shall follow the ‘paramitas’ prescribed by the Buddha.
- I shall have compassion and loving kindness for all living beings and protect them.
- I shall not steal.
- I shall not tell lies.
- I shall not commit carnal sins.
- I shall not take intoxicants like liquor, drugs etc.
- I shall endeavour to follow the noble eightfold path and practise compassion and loving kindness in every day life.
- I renounce Hinduism which is harmful for humanity and impedes the advancement and development of humanity because it is based on inequality, and adopt Buddhism as my religion.
- I firmly believe the Dhamma of the Buddha is the only true religion.
- I believe that I am having a re-birth.
- I solemnly declare and affirm that I shall hereafter lead my life according to the principles and teachings of the Buddha and his Dhamma.
